پروانه ساخت

آشنایی با بعضی از قوانین ساخت و ساز

پیش از هر ساخت و سازی ، بایستی با باید و نباید های زیادی آشنا شوید. شیوه ی گرفتن پروانه ساختمانی ساخت و ساخت گام اول می باشد، کاری که مسلما پیش از آغاز کار بایستی آن را انجام بدهید و مهلت زیادی نیز پس از آن ندارید. هنگامی که پروانه ی ساختمانی را تهیه نمودید، بایستی شروع به ساخت و ساز کنید. جهت اخذ پروانه ساختمان می بایست به شهرداری محل مراجعه کنید. شهرداری مسئول زیباسازی شهری می باشد. البته وظایف دیگری نیز نظیر کاهش اراضی رها، نوسازی بافت‌های فرسوده، افزایش واحدهای مسکونی، تلاش برای کاهش تورم در بخش مسکن و… دارد.به همین دلیل هنگامی که مجوز ساخت و ساز را به شخصی می‌دهد، آن را رها نکرده و مهلتی را برای آن شخص در نظر می‌گیرد تا اقدام به ساخت و ساز نماید.
در مرحله ی نخست می بایست درخواست پروانه از طرف مؤدی به شهرداری داده شود. پس از آن، چنانچه این درخواست با ضوابط طرح تفصیلی همخوانی داشته باشد، با دریافت عوارض صدور پروانه از طرف شهرداری منطقه مرحله ی اول انجام می گیرد. در صورت وجود مشکل، شهرداری بایستی نهایتا 1 سال به درخواست کننده فرصت بدهد تا سراغ دفتر مهندسی برود و به کمک مهندسان ناظر برای تهیه و تأیید نقشه‌های اجرایی اقدام نماید. پیش از آن، نه شهرداری پولی می گیرد و نه درخواست کننده حق دارد اقدام به ساخت و ساز کند.  مرحله ی دوم صدور گواهی پروانه احداث بنا، مشخص کردن مدت اعتبار پروانه و شروع عملیات اجرایی ساخت و ساز می باشد. 
هموراه این گونه پیش نمی رود که چون سازنده قصد ندارد از پروانه استفاده نماید، مدت قانونی پایان یابد، بلکه در زمان اجرای کار ساخت و ساز، مهلت اتمام می یابد. در صورتی که این اتفاق افتاد، بایستی برای تمدید یا شارژ مجدد پروانه اقدام نمایید. رقمی هم که بایستی بپردازید به‌ روز می باشد. البته هزینه ای را که سال پیش پرداختید کم می‌کنند و باقیمانده را از شما دریافت می کنند.
شهرداری، مهلت کافی جهت تمدید پروانه ساختمانی پیش بینی کرده است. بنابراین، پس از اتمام فرصت‌هایی که گفته شد، امکان تمدید اخذ پروانه ساختمانی وجود ندارد و بعد از این مدت، مؤدی باید پروانه ساختمانی را تجدید کند و بیست درصد از محاسبات پروانه به نرخ روز می گردد و شهرداری نیز پروانه ی صادره پیشین را برای یک دوره 3 ساله دیگر تمدید می نماید. توجه داشته باشید که برای سال‌های بعد، به ازای هر سال، پنج درصد به این نرخ اضافه می ‌شود.

رسیدگی به تخلفات و گرفتن پروانه ساختمانی

خیلی از مراجعین به شهرداری‌ها اشخاصی می باشند که سروکارشان با کمیسیون‌های ماده ی 100 شهرداری است. گروهی از اشخاص که پرونده ی آن ها در این کمیسیون‌ها مورد رسیدگی قرار می گیرد افرادی می باشند که بدون داشتن پروانه ساختمانی، اقدام به ساخت بنا نموده اند. در رابطه با این موضوع، ماده ی 100 قانون شهرداری‌ها بیان نموده است:
«مالکین اراضی و املاک واقع در محدوده شهر یا حریم آن می بایست پیش از هر اقدامی با‌تفکیک اراضی و آغاز ساختمان سازس از شهرداری پروانه بگیرند. شهرداری قادر است از عملیات ساختمانی ساختمان‌های بدون پروانه یا مخالف مفاد پروانه چه ساختمان در زمین محصور باشد چه غیر محصور واقع باشد، توسط مأمورنش ممانعت کند.»
یکی از مشکلات اصلی مرتبط با ساخت و ساز که مدیریت شهری را درگیر نموده، مسئله ی تخلفات ساختمانی می باشد. البته به غیر از شهرداری، وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشاورزی، دادگستری، استانداری‌ها، فرمانداری‌ها، سازمان حفاظت میراث فرهنگی و وزارت نیرو از نهادهای دولتی و عمومی می باشند که هر کدام، بر حسب وظایف قانونی خود، با این مسئله روبرو هستند.
اقاسم تخلفات ساختمانی
تخلفات ساختمانی به 2 گروه تقسیم بندی می شوند:
  • تخلفات مطابق ضوابط
  • تخلفات خلاف ضوابط و مقررات شهرسازی
افرادی که قصد دارند ساختمان بسازند، می بایست از شهرداری پروانه ساختمان بگیرند. چنانچه مالکی ساختمان را بدون پروانه یا با پروانه و بیشتر از مشخصات پروانه بسازد، ولی با ضوابط طرح‌های مصوب و دیگر مقررات شهرداری مغایرت نداشته باشد، میزان زیربنای بدون پروانه بر طبق ضوابط محسوب شده و ساختمان موجود بعد از رسیدگی و گرفتن جرایم متعلقه، قانونی است. به عنوان مثال فردی که ملکش در کاربری معینی واقع می باشد، چنانچه بدون گرفتن پروانه یا برخلاف پروانه صادر شده ساخت و ساز در حد ضوابط نماید، این گونه ساختمان‌های خلاف داخل ضوابط به شمار می روند.
در مورد تخلفات خارج از ضوابط هم توجه داشته باشید هر زمان زیربنای احداثی بدون پروانه یا مازاد بر پروانه مغایر با ضوابط و مقررات طرح‌های تصویب شده و دستورالعمل های موجود باشد یا گونه ی استفاده از ساختمان نسبت به پروانه تغییر پیدا کرده باشد، به طور کلی تخلفات خارج از ضوابط تلقی می گردد و با تشکیل پرونده تخلف از طرف شهرداری‌های مناطق به کمیسیون های ماده ی 100 شهرداری ارجاع می شود.