دعاوی کیفری
دعوا یا شکوائیه کیفری، اقدامی می باشد که به سبب آن فرد یا افرادی که به واسطه ی رفتار دیگری، جان، مال و آبرویشان مورد تعرض قرار گرفته است، برای احقاق حق خود و جلوگیری از اقدامات متعرض با حمایت وکیل امور کیفری به محاکم قضایی متوسل گردد.
مواردی که مشمول انواع دعاوی کیفری می شوند:
چیزی که باعث تفاوت میان انواع دعوای حقوقی، خانواده و کیفری از هم می شود، تفاوت در منشا و منبع ایجاد حق و موضوع مورد حکم این گونه از دعاوی از همدیگر است.
در اقسام دعاوی کیفری منشا ایجاد حق از جرم و جنایت سرچشمه می گیرد. در حالی که دعاوی حقوقی و خانواده از ارتباط و مراوده اشخاص با همدیگر در امور قراردادها، اسناد، رابطه ی زوجیت و…ایجاد می شود.
و نیز موضوع مورد حکم اقسام دعاوی کیفری اصولا محدود به جبران خسارت مالی، حبس، شلاق، تبعید، جزای نقدی و… با توجه به نظر قاضی و البته مجازات قانونی جرم ارتکابی است.
به عنوان نمونه در جرم کلاهبرداری، به غیر از تعیین حبس بین 1 تا 7 سال برای مرتکب جرم، جزای نقدی معادل دارایی هایی که با کلاهبرداری به دست آمده است، استرداد تمامی اموال و منافعی که از اموال مال باختگان حاصل گردیده است به صاحبان آن ها محکوم می گردد.
در صورت محکومیت کیفری فرد، اگر در مشاغل دولتی شاغل باشد از خدمت منفصل می گردد و بسته به گونه ی جرم حتی بعد از اجرای مجازات از برخی حقوق اجتماعی محروم می گردد. به عنوان مثال تا مدت زمان مشخصی قادر نخواهد بود که در ادارات دولتی استخدام شود و نمی تواند به مشاغلی نظیر قضاوت و وکالت مشغول شود.
به غیر از کلیه ی مجازات ها و محرومیت های بالا در صورت محکومیت یکی از انواع دعاوی کیفری، قانون این اختیار را به قاضی صادر کننده می دهد که علاوه بر حکم مجازات قانونی جرم که ممکن است حبس، شلاق، جزای نقدی یا … باشد، با توجه به جرم ارتکابی، مجرم را ملزم به انجام اعمال دیگری کند. مثلا مجرم را از رانندگی با وسایل نقلیه موتوری یا داشتن دسته چک منع کند، یا مجرم را ملزم به تحصیل یا یادگیری حرفه و شغلی محکوم کند.
چگونگی اقدام به طرح دعوای کیفری
در رابطه با طرح انواع دعاوی کیفری با توجه به نظر وکیل امور کیفری بایستی که شاکی به همراه تمامی مدارک ثابت کننده ادعای خود، به دادسرای محل وقوع جرم مراجعه کرده و بعد از پرداخت هزینه دادرسی و یا با مراجعه به هریک از دفاتر خدمات قضایی و پرداخت هزینه دادرسی نسبت به ثبت شکوائیه ی خود اقدام کند.