مجازات قتل غیر عمد و شبه عمد
قتل از جنایت هایی می باشد اغلب در جامعه با بازتاب گسترده ای از احساسات، اخبار و همچنین تعقیب قضایی روبرو می شود.امکان دارد به صورت عمدی یا غیرعمد اتفاق افتد. شخصی که دست به عمل قتل عمد بزند به قصاص نفس یا دیه وامکان دارد از سه تا ده سال حبس نیز محکوم گردد.
انواع قتل غیر عمد
در فقه اسلامی جنایت ها در 3 طبقه ی عمدی، شبه عمدی و خطای محض دسته بندی می شوند. نوع اول قتل عمد می باشد و 2 نوع بعدی به قتل غیرعمد شناخته می شوند. قانون مجازات اسلامی هم از این دسته بندی پیروی کرده و جرم ها را مشخص کرده است.
-
قتل شبه عمد
اولین حالت قتل غیرعمد ،حالت شبه عمد می باشد. که 3 گونه ی زیر برای آن متصور می باشد:
در گونه ی اول شخص هدفش کشتن کسی نیست و کاری که انجام داده در واقع کشنده محسوب نمی‌شود ولی مسبب مرگ طرف مقابل می‌شود نظیر زمانی که پدر یا مادر، کودک خود را برای تنبیه کتک بزنند. این کار عموماً مسبب مرگ نمی شود ولی امکان دارد باعث گرفتن جان یک کودک گردد.
در گونه ی دوم فرد نسبت به موضوع آکاه نمی باشد به عنوان مثال قصد داشته رفتاری را نسبت به یک چیز یا حیوان انجام دهد ولی پس از آن متوجه گردیده که اشتباه کرده و آن کار را روی یک انسان انجام داده است.
در گونه ی سوم قتل به دلیل تقصیر مرتکب به شرط آن که عمدا و از نوع کشنده نباشد،صورت می گیرد.منظور همان نداشتن مهارت، غفلت و سهل انگاری می باشد. به عنوان نمونه تصادف رانندگی که موجب جان باختن اشخاص می گردد.چراکه عمل رانندگی کشنده نمی باشد و این اتفاق هم به دلیل نبود مهارت یا سهل انگاری افتاده است. خطای پزشکی منجر به مرگ هم می‌تواند در این دسته باشد.
مجازات قتل شبه عمدی
در این قتل،مجازات قصاص در نظر گرفته نمی‌شود. ولی در ازای آن شخص قاتل به پرداخت دیه و حبس از یک تا سه3 سال محکوم می گردد.
-
قتل خطای محض
سه نوع قتل خطای محض وجود دارد که عبارتند از:
نوع اول:هنگامی که عمل قتل در خواب یا بیهوشی اتفاق می افتد. به عنوان مثال فردی با غلتیدن در خواب موجب مرگ دیگری گردد.
نوع دوم:قتلی که به وسیله ی فرد صغیر یا مجنون(دیوانه) اتفاق افتد هم خطای محض می باشد چراکه از روی عقل و تصمیم و شعور نبوده است.
نوع سوم:حالتی که فرد هدف کشتن و یا انجام کار منجر به قتل کسی را ندارد ولی مسبب مرگ گردد. به عنوان مثال شکارچی برای شکار خود با تفنگ تیراندازی می کند ولی اشتباها به یک انسان برخورد کرده و موجب مرگ وی می گردد.
مجازات قتل خطای محض
برای قتل خطای تنها باید دیه پرداخت کرد و قصاص ندارد ولی در این وضعیت بر اساس فقه اسلامی، پرداخت دیه برعهده عاقله ی قاتل بوده که شامل بستگان مرد قاتل به ترتیب ارث مانند پدر، پدربزرگ، فرزند پسر، برادر، عمو، دایی و … می باشد.
مرجع صالح رسیدگی به جرم قتل
قتل‌های غیرعمد در دادگاه کیفری بررسی می گردند که با حضور یک قاضی در هر شهرستان تشکیل شده و هر کدام از طرفین قادرند حداکثر 2 وکیل قتل به دادگاه معرفی نمایند.
مصادیق تقصیر جزایی:
- بی احتیاطی که بر اساس قانون فرد موظف به انجام ندادن می باشد.مانند:رانندگی با سرع 200 کیلومتر بر ساعت در جاده
- بی مبالاتی که بر اساس قانون شخص وظیفه دارد آن را انجام ندهد.مانند:رانندگی بدون گواهینامه
هرگاه که تقصیر جزایی احراز گردد فرد به جرم غیرعمدی محکوم می شود.
