اعتراض به رای محکومیت مواد مخدر
زمانی که ارتکاب جرم مثل خرید و فروش شیشه یا تریاک یا هروئین و... توسط متهم، محرز می گردد، حکم محکومیت به تحمل مجازات برای او صادر می شود. یعنی با احراز مجرمیت متهم، حکم کیفری علیه او به معنی تحمل کیفر اصدار می شود. حکمی که از دادگاه نخستین صادر می گردد، عنوان حکم بدوی داشته و قابل تجدیدنظرخواهی و اعتراض است. اعتراض به حکم بدوی یا همان حکم صادره از مرحله نخستین باعث طرح پرونده در مرحله تجدیدنظر می شود. این فرض درحالی می باشد که حکم نخستین به شکل حضوری صادر گردیده و محکوم علیه حق واخواهی ندارد.
واخواهی از حکم غیابی مواد مخدر
چنانچه متهم به ارتکاب جرم خرید و فروش تریاک یا حمل و نگهداری شیشه و یا دیگر جرایم مواد مخدر، در جلسه رسیدگی نزد قاضی صادر کننده حکم بدوی حضور نیابد و وقت رسیدگی به شکل واقعی به او ابلاغ نشده باشد و متهم وکیل نگرفته یا لایحه دفاعیه ارسال نکرده باشد، حکم بدوی به شکل غیابی صادر می شود. محکوم علیه حکم غیابی قادر است اعتراض به رای محکومیت را در قالب ثبت واخواهی انجام دهد. پرونده جهت رسیدگی مجدد در همان شعبه ای که برای اولین بار بدون حضور متهم رسیدگی نموده بود، ثبت مجدد گردیده و ابلاغ وقت رسیدگی انجام می شود.
بعد از طی کردن مرحله ی واخواهی، همچنان فرصت و نوبت تجدیدنظرخواهی از حکم بدوی وجود دارد و واخواهی مسبب از بین رفتن حق تجدیدنظرخواهی نمی شود.
اعتراض نکردن به رای محکومیت
اعتراض نکردن به رای محکومیت نخستین، به معنی تسلیم به رای نیست. یعنی محکوم علیه راسا یا به وسیله ی وکیل خود می بایست اسقاط حق تجدیدنظرخواهی خود را به محکمه بدوی اعلام کند. این مسئله توسط تنظیم لایحه انجام می شود. محکوم علیه قادر است به موجب اسقاط حق تجدیدنظرخواهی، از دادگاه بدوی درخواست کند که در مقدار مجازات مندرج در حکم، درخواست تخفیف کرده و کاهش آن را بر طبق قوانین و مقررات مربوطه تقاضا کند.
تسلیم به رای و درخواست تخفیف
بر اساس ماده ی 442 قانون آیین دادرسی کیفری، محکوم علیه قادر است با اعلام اسقاط حق اعتراض به رای محکومیت نخستین، از محکمه درخواست اعمال تخفیف کند. این موضوع موجب الزام قاضی بر اعمال تخفیف می شود. اما مقدار آن بدین شکل است که قاضی میتواند تا یک چهارم مجازات را کم کند. به این معنا که اگر برای مرتکب جرم، چهار سال حبس در نظر گرفته شده باشد، قاضی مختار است که تا یک چهارم آن را کم نماید. یعنی از 1 روز و 1 ماه تا سقف 1 سال، می تواند در مثال گفته شده، مجازات حبس را کاهش دهد.
نگارش لایحه دفاعیه و اعتراضیه به وسیله وکیل
بهترین تصمیم، این است که تنظیم لایحه دفاعیه که در اثنای رسیدگی و دادرسی استفاده می شود، و نیز تنظیم لایحه اعتراضیه که برای اعتراض به حکم نخستین و انجام تجدیدنظرخواهی انجام می یرد، به قلم وکیل بوده و به وسیله او به رشته تحریر درآید. و نیز توصیه می شود به وکیل، وکالت در مطالعه ی پرونده داده و از او درخواست کنید که بعد از مطالعه ی اوراق و محتویات پرونده نسبت به تنظیم لایحه اقدام کند.
